بازتاب اندیشۀ اسطوره ای جادو در غزلیات مولوی

Authors

حسین پریزاد

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اراک فروغ صهبا

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اراک

abstract

با ورود انسان به عصر علمی و پشت سرگذاشتن دوره­های اسطوره­ای و فلسفی چنین به نظر می­رسد که دوره اندیشه­های اسطوره­ای به سر­آمده باشد اما اساطیر به علت کارکرد و نقش عمیقی که در زندگی روانی و حتی اجتماعی نوع بشر داشته­­اند، هم­چنان با تغییر، تحول و پویایی خاص خود از راه­های گوناگون به حیات خویش ادامه می­دهند. جادو، نماد، داستان­های تمثیلی، ادبیات عامه، آیین­ها و مراسم محلی نقش مهمی در انتقال اسطوره­ها به دوره­های بعدی دارند. در این میان، جادو به علت کارکرد گسترده­ای که در جوامع بشری داشته است نه تنها در بسیاری از حوزه­های معرفتی بشر وارد شده بلکه بازتاب­دهنده بسیاری از باورهای اساطیری هم می­باشد. نقش جادو و جادوگری در بازتاب و انتقال اندیشه­های اسطوره­ای از مؤلفه­های دیگر اگر بیش­تر نباشد، کم­تر نیست. بخشی از جادو که با آیین­های ابتدایی بشر پیوستگی دارد، با اسطوره­ها در ارتباط تنگاتنگ است. در مقالۀ حاضر، برخی از مهم­ترین اندیشه­های اسطوره­ای­-­جادویی در غزلیات مولوی به شیوۀ توصیفی-تحلیلی بررسی شده است. آیین­های جادویی، شیوه­های جادوگری، واژه­ها و ترکیبات جادویی، تأثیرات آشکار و پنهان جادو بر سرشت اجسام و افراد و .... بازتابی از همان اندیشه­های اسطوره­ای در غزلیات مولوی است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بازتاب اندیشۀ اسطوره‌‌ای جادو در غزلیات مولوی

          با ورود انسان به عصر علمی و پشت سرگذاشتن دوره­های اسطوره­ای و فلسفی چنین به نظر می­رسد که دورة اندیشه­های اسطوره­ای به سر­آمده باشد اما اساطیر به علت کارکرد و نقش عمیقی که در زندگی روانی و حتی اجتماعی نوع بشر داشته­­اند، هم­چنان با تغییر، تحول و پویایی خاص خود از راه­های گوناگون به حیات خویش ادامه می­دهند. جادو، نماد، داستان­های تمثیلی، ادبیات عامه، آیین­ها و مراسم محلی نقش مهمی در ان...

full text

بازتاب اسطوره ای جام در ادبیات کلاسیک

جام یکی از مضامین اصلی و پرکاربرد شعر فارسی به شمار می آید. استقبال زیاد از این مضمون باعث ایجاد جریان جدیدی در حوزه ی ادبیات شد جریانی تحت عنوان خمریه سرایی که شاعران بس بنامی در شکل گیری و انسجام آن دست داشتند. استفاده از جام و ترکیبات آن تنها در همین حوزه باقی نماند بلکه مفهوم دیگر آن که همان جام جم، جام جهان نما و جام جهان بین است راه را برای ورود این مضمون در ادبیات عرفانی هموار نمود و باع...

full text

تصویر طبیعت در غزلیات مولوی

یکی از کارآمدترین ابزار برای توضیح مفاهیم عرفانی، «تصویر» است. تجربیات وصف ناپذیر روحانی و امور ناشناختۀ عارفانه، به وسیلۀ تصاویر ادبی قابلیت تجسّم و انتقال می­یابند. نقش طبیعت و عناصرش در انواع تصویرپردازی به خصوص تصویرسازی عرفانی، همواره قابل توجّه بوده است. پدیده­های متعدّد و متنوّع طبیعی، کارکردی بی­­نظیر در ملموس ساختن امور ماورایی دارند؛ کاربرد طبیعت در تصویر، یکی از بارزترین شگردهای عرفانی­-...

full text

بازتاب اسطوره ای جام در ادبیات کلاسیک

جام یکی از مضامین اصلی و پرکاربرد شعر فارسی به شمار می آید. استقبال زیاد از این مضمون باعث ایجاد جریان جدیدی در حوزه ی ادبیات شد جریانی تحت عنوان خمریه سرایی که شاعران بس بنامی در شکل گیری و انسجام آن دست داشتند. استفاده از جام و ترکیبات آن تنها در همین حوزه باقی نماند بلکه مفهوم دیگر آن که همان جام جم، جام جهان نما و جام جهان بین است راه را برای ورود این مضمون در ادبیات عرفانی هموار نمود و باع...

full text

کارکردهای تعلیمی اسطوره در مثنوی مولوی

آموزه‌های اخلاقی و تعلیمی یکی از گسترده‌ترین مفاهیم و مقاصد شعر فارسی است و شاعران برای تأیید، تثبیت و پروراندن این آموزه‌ها از پشتوانه‌های مختلفی بهره برده‌اند. هدف این مقاله بررسی کارکردهای تعلیمی باورهای اسطوره‌ای در مثنوی معنوی است که در دو حوزه باورها و موجودات اسطوره‌ای، چگونگی بهره‌گیری مولوی از آن‌ها و ویژگی‌ها و نحوه کاربردشان در راستای ادبیات تعلیمی بررسی شده است. در مثنوی مولوی، عرصه...

full text

کارکردهای تعلیمی اسطوره در مثنوی مولوی

آموزه‌های اخلاقی و تعلیمی یکی از گسترده‌ترین مفاهیم و مقاصد شعر فارسی است و شاعران برای تأیید، تثبیت و پروراندن این آموزه‌ها از پشتوانه‌های مختلفی بهره برده‌اند. هدف این مقاله بررسی کارکردهای تعلیمی باورهای اسطوره‌ای در مثنوی معنوی است که در دو حوزه باورها و موجودات اسطوره‌ای، چگونگی بهره‌گیری مولوی از آن‌ها و ویژگی‌ها و نحوه کاربردشان در راستای ادبیات تعلیمی بررسی شده است. در مثنوی مولوی، عرصه...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
کهن نامه ادب پارسی

جلد ۷، شماره ۱، صفحات ۱-۲۴

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023